Download Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng Vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng trong việc bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam. Bài làm được dịch vụ thuê viết tiểu luận Luận Văn Luật hoàn thành năm 2022, gửi tới các bạn sinh viên ngành Luật tham khảo.
Phần Mở Đầu Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Bảo vệ người tiêu dùng là một trong những hoạt động nhằm đảm bảo xã hội công bằng, dân chủ, văn minh qua đó góp phần duy trì thức đẩy một nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững. Kinh nghiệm của các nước cho thấy, khi nền kinh tế thị trường được mở rộng và phát triển thì sẽ càng nảy sinh nhiều vấn đề liên quan đến người tiêu dùng. Việc tranh chấp về quyền và lợi ích giữa hai chủ thể bao gồm thương nhân cung ứng hàng hóa, dịch vụ và một bên là cộng đồng người tiêu dùng vẫn luôn tồn tại phát sinh như một điều tất yếu. Khi mối quan hệ ngày càng mở rộng ngoài phạm vi quốc gia về địa lý, mở rộng về quy mô phạm vi thị trường tiếp nhận hàng hóa, hay tính chất phức tạp của chuỗi cung ứng đòi hỏi phải có sự bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong đó cơ cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng cả về lý luận và thực tiễn. Chính vì thế, sinh viên chọn chủ đề: “Vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng trong việc bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam” làm tiểu luận môn Luật cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của mình.
2. Mục đích, phạm vi nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu:
– Nghiên cứu làm rõ những nội dung lý luận về các cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng.
– Đánh giá thực trạng hoạt động áp dụng pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của các cơ quan quản lý Nhà nước.
– Kiến nghị những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
2.2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu một số nội dung về áp dụng pháp luật bảo vệ quyền lợi của các cơ quan quản lý Nhà nước.
XEM THÊM ===> Tại sao nói “Bảo vệ người tiêu dùng là bảo đảm sự phát triển bền vững của xã hội”?
XEM THÊM ===> Giải Pháp Hoàn Thiện Pháp Luật Bảo Quyền Lợi Của Người Tiêu Dùng
XEM THÊM ===> Trọn bộ 984 Đề tài Tiểu Luận Ngành Luật [Khoa Luật] từ A-Z
Phần Nội Dung Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
1. Những vấn đề lý luận về các cơ quan quản lý Nhà nước bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
1.1. Khái niệm về người tiêu dùng
Theo Khoản 1, Điều 3, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 thì người tiêu dùng là người mua, người sử dụng hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức.
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã không chỉ rõ người tiêu dùng chỉ là các cá nhân hay còn bao hàm cả các tổ chức. Nhưng cũng đã xác định mục đích của việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng sinh hoạt chứ không phải mục đích sản xuất hoặc bán lại cho người khác.
Mặc dù có sự khác biệt nhất định, nhưng xu hướng chung mang tính thông lệ trong pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của các quốc gia trên thế giới đều thống nhất ở mục đích của hành vi mua bán, sử dụng hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm là phục vụ nhu cầu tiêu dùng của cá nhân, gia đình, không nhằm mục đích kinh doanh thu lợi nhuận và người tiêu dùng chỉ bao gồm các cá nhân mà không bao gồm các tổ chức. người tiêu dùng cũng có thể là người được cho, tặng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ để tiêu dùng chứ không phải là người mua, nhưng họ là người tiêu thụ sản phẩm đó [1].
1.2. Khái niệm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
Người tiêu dùng luôn được coi là nhân tố quan trọng, quyết định sự tồn tại của nền kinh tế thị trường. Nếu không có người tiêu dùng thì sẽ không tồn tại quan hệ về mua bán hàng hóa hay dịch vụ. Để phát triển nền kinh tế, các quốc gia đều phải quan tâm đến việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Bởi lẽ, nếu người tiêu dùng không được bảo hệ tiêu dùng không được bảo vệ. Khi đó, chính sự bất công bằng trong quan hệ tiêu dùng sẽ khiến hoạt động mua bán không tồn tại và tất yếu không còn nền sản xuất thị trường. Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng hiệu quả, thì [2]phải theo quy định của pháp luật, phải được thực hiện kịp thời, công khai, minh bạch.
Điều 4, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 khẳng định: “Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là trách nhiệm chung của Nhà nước và toàn xã hội“. Như vậy, với vai trò, tầm quan trọng của người tiêu dùng, việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng được coi là trách nhiệm chung của mọi cá nhân, cơ quan, tổ chức. Trong đó Nhà nước thông qua các cơ quan chức năng của mình có vai trò quan trọng nhất trong việc thực hiện các hoạt động nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Các quyền của người tiêu dùng cần được bảo vệ được ghi nhận tại Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 quy định người tiêu dùng gồm: Quyền được đảm bảo, Quyền được cung cấp thông tin, Quyền được lựa chọn, Quyền được góp ý, Quyền được tham gia xây dựng và thực thi, Quyền được yêu cầu, Quyền được khiếu nại và Quyền được tư vấn.
1.3. Cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Nghiên cứu về cơ chế pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng ở Việt Nam hiện nay vẫn còn sử dụng một số thuật ngữ khác nhau để chỉ những cơ quan, tổ chức đảm nhiệm vai trò bảo vệ người tiêu dùng. Có nhà nghiên cứu gọi những tổ chức này là “thiết chế thực thi pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng” hoặc “thiết chế thực thi pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng” trong khi đó, có các nhà nghiên cứu gọi những tổ chức này là “thiết chế bảo vệ người tiêu dùng”. Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
Theo quy định của khoản 1 điều 47 Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010, Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, trách nhiệm quản lý Nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng được phân công và phân cấp cho nhiều cơ quan khác cùng tham gia (như các bộ quản lý ngành, ủy ban nhân các cấp), trong đó các cơ quan thuộc ngành công thương (Bộ Công thương, sở công thương và các cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cấp huyện) đóng vai trò nòng cốt.
2. Vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Theo quy định tại Chương 5 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Điều 34, 35 Nghị định số 99/2011/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Chính phủ là cơ quan thống nhất quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tại Trung ương Bộ Công Thương chịu trách nhiệm thống nhất quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Cục Quản lý cạnh tranh (nay là Cục Cạnh tranh và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng) là cơ quan giúp Bộ trưởng Bộ Công Thương thực hiện chức năng quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tại Địa phương, Ủy ban nhân dân các cấp tỉnh là cơ quan thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Sở Công Thương là cơ quan giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại địa phương[3].
Theo quy định tại khoàn 2 điều 47 Luật bảo vệ người tiêu dùng năm 2010, Bộ Công thương chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý Nhà nước bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Vai trò của Bộ công thương được thể hiện tại điều 48 Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đòi hỏi phải có sự tham gia, phối hợp của nhiều cơ quan, đoàn thể. Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình các cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải tham gia vào công tác bảo vệ người tiêu dùng. Điều này giúp cho công tác bảo vệ người tiêu dùng có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác quản lý Nhà nước.
Tại địa phương (cấp tỉnh): giao nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho các Phòng chuyên môn, ví dụ Phòng Quản lý thương mại, Phòng Kế hoạch, Tài chính, Thanh tra Sở, … Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
Phần lớn Uỷ ban nhân dân cấp huyện hiện đã giao nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho Phòng Kinh tế hoặc Phòng Kinh tế Hạ tầng. Có một số ít Uỷ ban nhân dân cấp huyện giao nhiệm vụ này cho Phòng Nông nghiệp hoặc một Phòng chuyên môn khác.
Chỉ khi các cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mới đảm bảo được các quyền và lợi ích của người tiêu dùng, nâng cao ý thức của các cơ sở sản xuất kinh doanh trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm và thực thi các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tham gia vào công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Điều này giúp cho công tác bảo vệ người tiêu dùng có sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan liên quan. Sự hoạt động có hiệu quả của các thiết chế này góp phần lành mạnh hóa các quan hệ thị trường, bảo đảm môi trường cạnh tranh an toàn và công bằng cho người tiêu dùng và doanh nghiệp.
3. Thực trạng hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
3.1. Nguồn lực và kinh phí còn hạn chế
Thực trạng chung đối với các cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương tới địa phương và các Hội Bảo vệ người tiêu dùng là vấn đề hạn chế về ngân sách và nhân sự để đảm bảo hoạt động của tổ chức.
Ví dụ, tại Bộ Công Thương, ngân sách trung bình năm cho công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng chưa vượt mức 1 tỷ/1 năm. Tại các địa phương, phần lớn các tỉnh, thành chỉ bố trí được vài chục triệu đến 100 triệu đồng. Về nguồn lực, ngoại trừ tại Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng có 12 cán bộ chuyên trách công tác bảo vệ người tiêu dùng, 100% Sở Công Thương các tỉnh, thành phố không có cán bộ chuyên trách, tất cả đều thực hiện kiêm nhiệm, đặc biệt trong bối cảnh các Phòng, ban tại các Sở tiếp tục sáp nhập để giảm biên chế[4].
3.2. Mô hình hoạt động chưa hoàn thiện và thống nhất
Ở cấp Trung ương, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng có 02 Phòng chuyên môn thực hiện công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với tổng số nhân viên là 12 người. Mô hình này là quá khiêm tốn so với yêu cầu từ thực tế Việt Nam cũng như tình hình thực thi bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại một số quốc gia, ví dụ: Cơ quan Bảo vệ người tiêu dùng Thái Lan trực thuộc Văn phòng Thủ tướng, có số lượng nhân viên 400 người, có đại diện văn phòng trên cả nước; … Ở cấp địa phương, hiện tại, chưa có sự thống nhất về việc giao nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho Phòng tại các Sở Công Thương. Cụ thể, đa số (50/63) các Sở Công Thương giao chức năng bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho Phòng Quản lý thương mại. Một số khác (13/63) giao cho các Phòng ban khác như Phòng Xuất nhập khẩu, Phòng Kế hoạch Tài chính, Thanh tra Sở[5]
3.3. Công tác tiếp nhận và giải quyết yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng chưa đáp ứng thực tế
Theo số liệu thống kê tại Bộ Công Thương, số vụ việc khiếu nại của người tiêu dùng hàng năm được giải quyết chỉ từ 1000-1500 vụ việc. Số lượng này là rất nhỏ so với thực tế giao dịch tiêu dùng tại Việt Nam. Ngoài ra, ghi nhận cho thấy, các địa phương chưa xây dựng và chưa công bố rộng rãi các kênh thông tin hỗ trợ người tiêu dùng trong quá trình khiếu nại; thủ tục khiếu nại còn rườm rà, phức tạp, gây khó khăn cho người dân, hệ thống ghi nhận, lưu trữ và xử lý thông tin khiếu nại chưa được hình thành, chưa tạo ra cơ sở dữ liệu về khiếu nại của người tiêu dùng tại địa phương[6]. Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
Cùng với đó, nhiều quy định pháp luật nhằm tạo cơ chế thuận tiện, hỗ trợ cho người tiêu dùng trong giải quyết tranh chấp tuy đã có nhưng thực tế chưa được áp dụng hoặc có áp dụng nhưng còn nhiều vướng mắc, ví dụ: việc thành lập các tổ chức hòa giải; việc áp dụng thủ tục đơn giản để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại tòa..
Phần Kết Luận Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
Để khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn hiện hành, đáp ứng được các yêu cầu khách quan về tăng cường và đẩy mạnh hiệu quả của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giai đoạn phát triển kinh tế xã hội hiện nay và các giai đoạn phát triển tiếp theo thì việc sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 là rất cần thiết.
Sửa đổi, bổ sung rõ hơn vai trò của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (trung tâm, điều tiết, điều phối) cũng như trách nhiệm của các cơ quan, bộ ngành khác (trách nhiệm chủ yếu tại địa phương, trong ngành, lĩnh vực; trách nhiệm phối hợp).
Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bằng cách bổ sung riêng một quy định về cơ chế phối hợp trong triển khai các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thể hiện rõ cơ chế phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cơ quan, tổ chức và địa phương, trong đó có sự phân công nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể đối với từng cấp, từng ngành trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Xây dựng cơ quan chuyên trách về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tạo cơ sở để hình thành hệ thống cơ quan chuyên trách về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đưa bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thành một lĩnh vực nghề nghiệp
Trong bối cảnh trong nước và quốc tế đang có nhiều thay đổi, quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam ngày càng sâu rộng; nhiều quy định pháp luật, hình thức kinh doanh và xu hướng tiêu dùng mới đã xuất hiện, tác động và ảnh hưởng trực tiếp tới công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Nâng cao vai trò của cơ quan quản lý bảo vệ người tiêu dùng hiện nay là vấn đề hết sức quan trọng.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiểu Luận Môn Luật Cạnh Tranh Và Bảo Vệ Quyền Lợi Người Tiêu Dùng
- Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùn (Luật số 59/2010/QH12) ngày 17 tháng 11 năm 2012.
- Nghị định 99/2011/NĐ – CP ngày 27 tháng 10 năm 2011 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo vệ người tiêu dùng.
- Bộ công thương (2018), Báo cáo tổng kết thi hành Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn.
- Đoàn Quang Đông (2015) “Hoàn thiện quản lý nhà nước của Bộ Công Thương về công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam” Luận án tiến sĩ, Viện Nghiên cứu thương mại – Hà Nội.
- Phạm Văn Hảo (2016), Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát ATTP, Tạp chí Pháp lý, Số 11, tr. 35-38
- Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Nxb. CAND, Hà Nội.
[1] Phạm Văn Hảo (2016), Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát ATTP, Tạp chí Pháp lý, Số 11, tr. 35-38
[2] Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Nxb. CAND, Hà Nội.
[3] Đoàn Quang Đông (2015) “Hoàn thiện quản lý nhà nước của Bộ Công Thương về công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam” Luận án tiến sĩ, Viện Nghiên cứu thương mại – Hà Nội.
[4] Bộ công thương (2018), Báo cáo tổng kết thi hành Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn..
[5] Bộ công thương (2018), Báo cáo tổng kết thi hành Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn..
[6] Bộ công thương (2018), Báo cáo tổng kết thi hành Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn..
